سکونت کولیها کنار رودخانه طرشت | آذریها چطور جای کولیها را در بهبودی گرفتند؟
تاریخ انتشار: ۱۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۴۵۵۰۳
همشهری آنلاین - مریم باقرپور: خیابان بهبودی یکی از معابر قدیمی جنوب منطقه ۲ است که در نزدیکی خیابانهای اصلی و نمادین پایتخت مانند ستارخان در شمال و آزادی در جنوب قرار دارد. وقتی از خیابان آزادی وارد بهبودی میشوید، با دیدن ردیف مغازههای کوچک و قدیمی و کاسبانی که سالهاست در این معبر به کسب و کار مشغولند، به نشانههایی از گذشتهای دور این محدوده میرسید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قصهها خواندنی تهران را اینجا ببینید
در زمین این ساختمانها در گذشته کولیها سکونت داشتند ورود کولیها به پایتختخیابان بهبودی حدود ۶۰ سال قبل، جزو اراضی روستای طرشت بود که کولیها با ورود به پایتخت ساکن آن شدند. «رضا نوری»، ساکن قدیمی خیابان بهبودی، هنوز تصویر کولیهای اطراف خیابان را به یاد دارد. او تعریف میکند که در دهه ۳۰ خیابان بهبودی یک جاده خاکی بود. اطراف آن باغها و زمینهای مزروعی قرار داشت. در قسمت غربی خیابان حدود ۲ هزار نفر از کولیهای بختیاری ساکن بودند. آنها در چادرهای نمدی سیاهنگ، با گاو و گوسفند و سگهایشان زندگی میکردند. در محل زندگی کولیها، رودخانهای به عرض ۳۵متر بود که آب آن از روردخانه فرحزاد میآمد و تا جنوب شهر امتداد داشت. رضا نوری در حالی که به ساختمان قدیمی ابتدای خیابان بهبودی اشاره میکند میگوید: «این ساختمان از بقایای باغهای قدیمی اطراف خیابان بهبودی است. حدود ۵۰ سال قبل کولیها در همین محل ساکن بودند.»
خروج کولیها با ساخت ساختمانهای آجریخیابان بهبودی به مرور و با گسترش شهرنشینی در تهران شکل میگیرد. «رضا نوری» تعریف میکند که وقتی خیابان بهبودی جاده خاکی بود، خیابان آزادی یا همان «آیزنهاور» سابق وجود داشت. خیابان بهبودی هم به نام شاپورغلامرضا، برادر شاه، شهرت داشت. اوایل دهه ۴۰ شهرداری وقت خیابان بهبودی را آسفالت کرد و برای گسترش شهرنشینی در این خیابان، تعدادی ساختمان سازمانی دوطبقه با نمای آجر بهمنی در ۸ بلوک برای کارمندان ژاندارمری ساخت تا خیابان از حالت باغ و کشتزار بهصورت محل سکونت شهری درآید. با ساخت ساختمانها، دولت وقت به کولیها اعلام کرد که از این منطقه بروند. به مرور باغها و کشتزارها هم خشک شدند. در این میان نخستین افرادی که در خیابان سکونت پیدا کردند؛ مهاجران آذری و یزدی بودند. نام خیابان هم به دلیل سکونت دکتر «مهرداد بهبودی»، از طبیبان دربار، به نام دکتر بهبودی تغییر یافت.
کسب و کارهایی که در محدوده خیابان شکل گرفتند وقتی کاسبی رونق گرفتخانواده «مستعان» از نخستین ساکنان خیابان بهبودی بودند. آن زمان آنقدر خیابان خلوت بود که مادر «علی مستعان» اجازه نمیداد علی غروبها در کوچه بازی کند. علی مستعان تمام سالهای زندگیاش را در همین خیابان بهبودی گذرانده و حالا هم کاسب همین خیابان است: «حدود ۴۰ سال پیش در خیابان بهبودی خانههای مسکونی با متراژهای بزرگ و باغمانند وجود داشت. چند مغازه هم دیده میشد.» او آدامسهای خروسنشان و آبنباتهای رنگی دکان آقا رضا را به یاد میآورد که با پول تو جیبیاش میخرید. هیاهوی بازی با بچههای خیابان بهبودی در گوشش میپیچد. بازیهایشان الک دولک، زوو... بود. کمی که بزرگتر شد؛ خیابان بهبودی تغییر کرد. به مرور تعداد مغازهها بیشتر شد. ابتدای خیابان به بورس لوازم خانگی تبدیل شد. بعد شغلهایی که امروزه کمتر نشانی از آنها را در خیابان مشاهده میکنیم مانند لحافدوزی، نفتفروشی، آهنگری، نجاری و... هم آمدند.
ماجرا قلعه چه بود؟کاسبهای قدیمی خیابان بهبودی از درختان تبریزی و چنار و جویهای پراز آب ۲ طرف خیابان میگویند که دیگر وجود ندارد. همچنین گویا ۳ میدان درابتدا، میانه و آخر خیابان بهبودی وجود داشت که محل عرضه میوه باغهای اطراف خیابان بهبودی بود. یکی از کاسبان قدیمی میگوید: «آن زمان رسم بود که مردم در خانه، میوه خشک کنند.» او از انگورهای سبز میگوید که برای خشک شدن از سقف آویزان میکردند. البته هنوز هم در میوهفروشیهای خیابان بهبودی انگورهای سبز آویزان را میبینید. همچنین روبهروی میدان میوه در وسط خیابان بهبودی زمین وسیعی بود که به قلعه شهرت داشت. قلعه ۲ دروازه داشت. در قلعه گوسفندان را جمع میکردند و برای ذبح میبردند. همچنین گرمابه میرعبدالله خان، کارگاه نجاری، خراطی، مبلسازی، تعمیرات چرخخیاطی، کارخانه پیچ و مهرهسازی و... هم در این خیابان بوده که دیگر نشانی از آنها نیست.
نمایی از خیابان بهبودی در دهه ۸۰، برج میلاد هنوز کامل نشده است ساختمان ماندگار محلهسمت غربی و ابتدای خیابان بهبودی ۲ ساختمان بلند تجاری و اداری دیده میشود. «رضا نوری» میگوید: «این ساختمانها یکی از نمادهای خاطرهانگیز خیابان بهبودی است.» او تعریف میکند سال ۱۳۵۷ زمانی که انقلاب شد این ساختمانها هنوز بهصورت اسکلت فلزی و نیمهکاره بودند و به دلیل مجاورت با خیابان آزادی دید خوبی به این خیابان داشتند. زمانی که امام خمینی(ره) میخواستند از فرودگاه به تهران بیایند از خیابان آزادی و از کنار این ساختمانها عبور میکردند. یادم میآید روز ورود امام(ره) به تهران جمعیت بسیار زیادی در تمام طبقات این ساختمان ایستاده بودند تا ورود امام را مشاهده کنند.حدود سالهای ۱۳۶۲ نام خیابان دکتر بهبودی به خیابان شهید دوران دفاع مقدس، امیرسرلشکر «بدایار بهبودی» تغییر یافت.
نمایی از ساختمانی که بسیاری از مردم در روز ورود امام خمینی(ره) از آن خاطره دارند تابلوی خیابان به نام سرلشکر بدایار بهبودی کد خبر 731472 برچسبها مسکن - شناسنامه فنی ساختمان تهران قدیم هویت شهری همشهری محله مهاجرت تهران آذربایجان منطقه ۲منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: منطقه ۲ مسکن شناسنامه فنی ساختمان تهران قدیم هویت شهری همشهری محله مهاجرت تهران آذربایجان منطقه ۲ ساختمان ها خیابان بهبودی خیابان آزادی رضا نوری کولی ها باغ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۴۵۵۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی: